U okviru obilježavanja godišnjice potpisivanja Zeničke rezolucije, Muftijstvo zeničko danas je organizovalo promociju Zbornika radova “Zenička rezolucija o zaštiti Roma kao izraz antifašizma i građanskog aktivizma”.
Muftijstvo je Zbornik objavilo nakon naučne konferencije “Građanski aktivizam i otpor fašizmu kao izraz demokratije i ljudskih prava – 80 godina od potpisivanja Zeničke rezolucije i 110 godina od rođenja Fadila Imamovića”, koja je održana 20. decembra 2022. godine na Pravnom fakultetu Univerziteta u Zenici.
Rezolucija je potpisana ovdje u Sultan Ahmedovoj medresi, a potpisali su je najugledniji Zeničani. Naša je ambicija da, promovišući Rezoluciju, promovišemo građanske vrijednosti, borbu za druge i drugačije te sve one vrijednosti koje jednu zajednicu zapravo čine ljudskom, izjavio je muftija zenički hafiz dr. Mevludin Dizdarević.
Naglasio je da su ovakve teme vrijedne kolektivnog i pojedinačnog ponosa te da je o njima značajno govoriti, posebno jezikom nauke, a potencijalno i jezikom umjetnosti.
Smatram da je ovo toliko važan dokument da bi se, da je potpisan u nekim drugim zajednicama, o njemu snimali filmovi i pisale mnogo veće knjige. Mi, za početak možemo barem učiniti ovo – okupiti naučnike, historičare koji se ozbiljno i odgovorno bave historijom i historijskim tumačenjima, da oni daju svoju riječ, tumače, opišu i istraže ovaj događaj.
Autori radova sadržanih u Zborniku su, iz različitih perspektiva, govorili o Rezoluciji kao simbolu građanskog aktivizma i antifašističkih vrijednosti.
I dalje se na prostoru bivše Jugoslavije vode ratovi za interpretaciju i korištenje određenih segmenata historije o kojima smo vrlo malo znali. Jedan od tih bitnih segmenata odnosi se upravo na Zeničku rezoluciju. Ovaj akt iz Zenice iz posmatram u jednom širem kontekstu, u sklopu muslimanskih rezolucija unutar Bosne i Hercegovine koje su nastale u ovom periodu, istakao je promotor prof. dr. Safet Bandžović.
Također je upozorio da je nepotpuno antifašizam posmatrati isključivo kroz ljevičarsku dimenziju.
Iako je ta dimenzija u sistemu Jugoslavije bila predominantna, za mene je antifašizam prvenstveno načelo da se brani neko drugi. Ljudi u Zenici su to i pokazali. Uzimam primjer sudbine, recimo, Roma Kragujevcu i Leskovcu, gdje su Nedićevci i Ljotićevci hapsili Rome kao taoce i predavali ih Nijemcima za strijeljanje. U Zenici su branili te ljude.
Iako su vrijednosti kojima svjedoči čin potpisivanja Rezolucije vezane za specifičan historijski kontekst, njene poruke su dalekosežne i aktuelne, kakao za savremeni trenutak, tako i za budućnost.
Zenička rezolucija ocijenjena kao evropski dokument i nalazi se na web-stranici Evropskog udruženja Roma kao jedan od rijetkih dokumenata kojima je Evropa tada pisano, javno i s potpisom tražila zaštitu romskog stanovništva, naglasio je promotor prof. dr. Dževad Drino.
Istakao je da je poštovanje prema potpisnicima rezolucije obaveza svih naših savremenika, jer svjedoči insistiranju na promjeni postupanja prema sugrađanima.
Rezolucija je urodila plodom. Izmijenjeni su zakoni i uredbe koje su se ticale tadašnjih redarstvenih snaga i propisa NDH, tako da je direktno spašen veliki broj romskog stanovništva od odlaska u Jasenovac, zaključio je dr. Drino.
Kako su istakli i sami promotori, priča o Zeničkoj rezoluciji je i priča o velikoj ljudskoj gesti, koja je praktično pokazala sve ono o čemu teorijski govori islamska etika, saopćeno je iz Muftijstva zeničkog.
